Çeyrek daire dönüşlü mekanik redüktörler, genel endüstriyel uygulamalarda, kimyasal proseslerde, HVAC ve sulama sistemlerinde kullanılmaya uygundur. Küresel, kelebek ve plug vanalarda 90º dönüşlü sistemlerde %80 hareket kolaylığı sağlar.
Özellikle DN 150-DN 300 ölçülerinde redüktör kullanılması tavsiye edilir. DN 350 ve üzerindeki çaplarda redüktör kullanılması zorunludur.
Çeyrek daire dönüşlü mekanik redüktörler, %5 strok ayarı imkanı, açık kapalı pozisyon göstergesi, su geçirmez conta dizaynı ve epoksi boyalı gövde ve çevirme volanı gibi özelliklere sahiptir.
Redüktörlerde Önemli Değişkenler
Tüm dişli düzeneklerinde olduğu gibi redüktörlerde de çevrim oranı ile beraber dönme yönü de önemlidir. Bu bakımdan döndüren ve döndürlen elemanların dönme yönleri birbirine göre ters olduğu durumda (-) işareti, aynı yönde olduğu durumda (+) işareti ile gösterilir.
Redüktörlerde sistemi oluşturan herhangi bir dişlinin diş sayısı çevrim oranını etkiler. Bu kural tüm paralel dişli dizileri için geçerlidir. İki dişliden oluşan bir düzenek birey olarak kabul edilirse, redüktöri oluşturan düzeneklerin sayısı, hızın kaç kez değiştiğini yani redüktörin kademelerini gösterir.
Örneğin; yanda teknik resmi görülen redüktör iki aşamalıdır. Yani devinim giriş milinden çıkış miline kadar iletilirken, devir iki kere değişir (Redüktör isminden de anlaşılacağı gibi, devir düşer). Yandaki teknik resmi incelemeye devam edersek; giriş milinin üzerindeki dişli en küçük dişlidir ve hız burada en yüksektir, çıkış milinin üzerindeki dişli ise en büyük dişlidir ve hız burada en düşük, tork en yüksektir. Giriş milinden itibaren dişlilere sırasıyla 1,2,3 ve 4 dişlileri dersek, z diş sayılarını ve i de çevrim oranlarını göstermek üzere toplam çevrim oranını;
Ayrıca aşamaların sayısı, giriş çıkış ile dönme hızlarının birbirine göre dönme yönlerini belirler. Aşama sayısının tek sayı olması durumunda giriş çıkış dönme yönleri ters, çift sayı olması durumunda aynıdır.
Redüktöri oluşturan aşamaların verimi η12, η34, şeklinde gösterilirse, dişlilerin toplam verimi;
ηtop =η12*η34
olarak anlatılabilir. Şöyle ki, çıkış ve giriş dönme momentlerinin arasında aşağıdaki bağıntı vardır;
Mbç=ηtop*(ng/nç)*Mbg; Mbç=ηtop*itop*Mbg
Ancak toplam verim hesabında dişli çarkları taşıyan millerin yataklarınında verimlerinin gözönüne alınması gerekliliği unutulmamalıdır.
